:: دوره 1، شماره 2 - ( پاییز و زمستان 1398 ) ::
جلد 1 شماره 2 صفحات 85-64 برگشت به فهرست نسخه ها
روایت نوستالژیک علی حاتمی
پروین صفری سرنجه، محمدرضا حسنی جلیلیان، سعید زهره وند
چکیده:   (3299 مشاهده)

علی حاتمی را باید از نویسندگان و کارگردان­‌های‌ صاحب سبک معاصر ایران دانست. بخش قابل ­توجهی از توفیق او، مدیون بهره‌­گیری از عواطف و برانگیختن حس نوستالژی در خواننده و بیننده است. در این پژوهش به روش توصیفی ــ تحلیلی، عوامل برانگیزاننده­‌ی حس نوستالژی در آثار علی حاتمی بررسی شده­‌است. نتایج پژوهش نشان می­‌دهد عوامل ایجاد­کننده­‌ی حس نوستالژی را در آثار او، باید به دو دسته­‌ی زبانی و غیر زبانی تقسیم کرد. مهم‌ترین عوامل زبانی عبارتند از: کاربرد زبان­­­های تاریخی­(آرکائیک)، کودکانه، جاهلانه، لهجه‌های خاص و استفاده از اشعار مشهور، تکیه کلام‌های آشنا، ضرب‌المثل­­ها و بیان آهنگین. مهم‌ترین عوامل غیر زبانی نیز عبارتند از: استفاده­‌ی خاص و آگاهانه از شخصیت‌پردازی، معماری، فضا، میزانسن، چهره‌پردازی و موسیقی. حضور عوامل نوستالژی‌ساز زبانی (در فیلم­نامه‌­ها)، موجب درگیر شدن ناخودآگاه جمعی می­‌شود؛ به نحوی که خواننده ضمن برقراری ارتباط صمیمی با متن، خود را در فضای سال­‌های نه چندان دور تصور می­‌کند. از آنجا که علی حاتمی نوشته‌های خود را کارگردانی کرده‌است، عوامل غیر زبانی نیز به ایجاد و تشدید این حس یاری می‌رساند. هماهنگی این دو گروه از عوامل، روایت خاص و در عین حال نوستالژیک علی حاتمی از تاریخ معاصر و خوشامدهای مردم را تشکیل می­‌دهد که همین موضوع از دلایل صمیمیت آثار اوست.

واژه‌های کلیدی: علی حاتمی، نوستالژی، زبان، فیلمنامه‌نویسی، عوامل غیر زبانی.
متن کامل [PDF 477 kb]   (1424 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1398/8/12 | پذیرش: 1398/11/25 | انتشار: 1398/12/22


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 2 - ( پاییز و زمستان 1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها