|
بررسی تحلیلی روایت نقّالی «رستم و سهراب» به روایت ماصَرمیان
|
| عظیم جبّاره ناصرو |
|
|
|
چکیده: (4481 مشاهده) |
داستان رستم و سهراب یکی از بخش‌های گیرای شاهنامه‌ی فردوسی است که از همان آغاز، به دلیل ماهیت تراژیک در میان عامه‌ی مردم نیز رواج یافته‌است. گیرایی این روایت سبب شده‌است نقالان بیش از هر بخش دیگری از شاهنامه به این داستان روی بیاورند و گاه نیز به مقتضای حال و مقام، دگرگونی‌هایی در اصل این روایت ایجاد کنند. هر چند پیش از این مرحوم انجوی شیرازی در اثر گرانسنگ «فردوسی و مردم» بخش‌هایی از این روایت‌ها را گرد آورده‌است، هنوز روایت‌های عامیانه‌ی بسیاری در گوشه و کنار این مرز و بوم هست که توجهی بدان‌ها نشده‌است. یکی از این روایت‌ها که تاکنون در هیچ سند مکتوبی تدوین نشده، روایتی است بسیار متفاوت از این داستان که در گذشته در میان ساکنان روستای ماصرم، از توابع منطقه کوه‌مره سرخی در جنوب غربی شیراز، رواج داشته‌است و اکنون از سوی مسن‌ترین زن این دیار، «خاور قشنگ» روایت می‌شود. سن نسبتاً بالای ایشان (115 سال) و نیز تأکید مکرر بر قدمت این روایت و فراموش‌شدن آن در میان عامه‌ی مردم، همچنین وجود نشانه‌هایی از کهن بودن این روایت، بیانگر این حقیقت است که روایت موجود از دیرباز در این روستا رواج داشته‌است و شاید بتوان گفت، به مرور از سوی نقالان و راویان دستخوش دگرگونی شده‌است. بررسی این روایت نسبتاً مفصل، نشان می‌دهد که در بیشتر بخش‌ها دچار تغییر و دگرگونی شده‌است؛ بخشی از آن به دلیل تلاش نقالان برای بومی‌کردن روایت، بخشی دیگر برای افزایش هیجان و جذابیت داستان و بخش‌هایی نیز برای برطرف کردن نقص‌های روایت شاهنامه به داستان افزوده شده‌است. در این پژوهش، نگارنده کوشیده‌است با رویکردی توصیفی و تحلیلی به بررسی این روایت کهن بپردازد. |
|
| واژه‌های کلیدی: افراسیاب، دیو، رستم، روایت نقالی، سهراب، شاهنامه، ماصَرم. |
|
|
متن کامل [PDF 334 kb]
(1510 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1399/1/22 | پذیرش: 1399/6/17 | انتشار: 1399/6/27
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
